Luisteren naar een podcast over chronische pijn, de ‘Pijncast’, kan heel verhelderend zijn. Zowel voor pijnpatiënten als voor pijnprofessionals. De ‘Pijncast’ is een podcast waarin Prof. dr. Rob Smeets en Drs. René Oosterwijk, pijnrevalidatieartsen bij CIR revalidatie, vertellen over verschillende aspecten van chronische pijn. Ook komen in de loop van de afleveringen diverse experts en pijnpatiënten zelf aan het woord. Luister -en lees- mee met aflevering #1.
Dit artikel is onderdeel van Kernactiviteit #1: Informatiecentrum binnen Pijnstad
De Pijncast is allereerst gericht op de professional die veel te maken krijgt met pijnpatiënten, denk aan de huisarts, praktijkondersteuner of fysiotherapeut. Maar ook voor de pijnpatiënt is deze heel interessant om te beluisteren!
Luister zelf naar de Pijncast
Wat viel ons zoal op bij het luisteren naar de eerste Pijncast?
In deze eerste aflevering hoorden we een aantal opvallende, of herkenbare, zaken. We lopen ze voor jouw gemak ook hier even langs. Natuurlijk hoor je meer nuances en voorbeelden als je de volledige aflevering luistert.
Noodzaak van meer bekendheid van chronische pijn
Meer bewustwording (‘awareness’ met een mooi woord) voor pijn én goede passende begeleiding van pijnpatiënten is heel hard nodig. Beide zijn wel in ontwikkeling, maar er is nog een wereld te winnen.
Behoefte aan meer en betere pijneducatie
Chronische pijn is de nummer 1 bezoekreden van mensen aan hun huisarts. Tegelijkertijd krijgt de huisarts nog maar beperkt onderwijs of nascholing rondom (chronische) pijn. Ook voorlichting en kennisoverdracht naar de patiënt zelf ontbreekt nog maar al te vaak; niet alleen als ‘mens met beginnende klachten’ maar ook als uiteindelijk ‘chronisch pijnpatiënt’.
Pijnstatistieken uit de Pijncast
Velen van ons kennen de statistiek inmiddels wel: één op de vijf mensen in Nederland (en Europa, en wereldwijd) krijgt in meer of mindere mate te maken met chronische pijn.
Maar wist je ook dat:
- van de top-10 ziektes die van invloed zijn op de levenskwaliteit van mensen, er drie te maken hebben met ‘pijn’? Op nummer 1 staan lage rugklachten, op nummer 2 nekklachten en ook “wijdverspreide pijnklachten” (bv. fibromyalgie) staat in de top-10.
- 20 tot 25 procent van de uitkeringen die in Nederland worden verstrekt voortkomt uit ‘rugklachten’?
- dat alleen al ‘rugklachten’ zorgen voor 4,1 miljard per jaar aan kosten? 20% leidt tot directe zorgkosten (behandelingen) en 80% leidt tot indirecte kosten (uitval arbeid, extra hulp die moet worden ingeschakeld, e.a.)?
- van de 20% mensen met chronische pijn, 30% daarvan langer dan twee jaar klachten houdt? Met een gemiddelde van vijf jaar (en uitschieters naar 15+ en 20+ jaar)?
- chronische pijn gemiddeld zorgt voor een verkorting van de levensduur van vier (!) jaar?
- mensen met chronische pijn de zorg die zij ontvangen beoordelen met een -magere- 5.7?
- de totale uitgaven rondom mensen met chronische pijn hoger zijn dan de uitgaven voor bijvoorbeeld kanker, diabetes en hartklachten?
Chronische pijn heeft een enorme individuele, maar ook maatschappelijke, impact. Niet alleen de levensduur, maar ook de levenskwaliteit wordt beperkt.
Chronische pijn past niet in de huidige zorgmodellen
In de opleiding van zorgprofessionals wordt nog veel en vaak ingegaan op biologische oorzaken van klachten. Ook pijnprofessionals gaan nog al te vaak op zoek naar lichamelijke ‘schade’ die pijnklachten veroorzaakt. Maar in het geval van chronische pijn werkt die focus op schade aan het lichaam vaak niet en is het zaak om al vrij snel óók mentale (psyche) en sociale aspecten te onderzoeken (het ‘bio-psycho-sociale’ model.
Dat betekent zéker niet dat iedereen met pijn ‘mentaal niet goed is’; de pijn die wordt gevoeld is écht en moet worden erkend. Lichamelijke klachten die aanhouden en voortdurend pijn veroorzaken, hebben niet perse een psychische oorzaak. Alleen de oorzaken van die pijn zijn vaak complexer dan alleen lichamelijk. Door aanhoudende pijn kunnen mensen méér klachten ontwikkelen dan alleen de oorspronkelijke schade…en die klachten kunnen op hun beurt weer méér pijn veroorzaken.
“Maar ik heb maar 10 minuten de tijd bij een consult”, is vaak wat de huisarts verzucht.
Te weinig tijd om goed onderzoek te doen en een goed gesprek te voeren. Uit onderzoek blijkt dat “dubbele minuten” in het spreekuur later veel meer tijd én kosten besparen. Want: een patiënt die zich niet begrepen of erkend voelt, keert iedere keer terug naar het spreekuur.
Erkenning in de ICD-11
Lang werd chronische pijn gezien als iets ‘dat bij een andere ziekte komt’. Je hebt kanker en pijn, diabetes en pijn, reuma en pijn. Sinds 2022 wordt chronische pijn door de Wereldgezondheidsorganisatie (zie: ICD-11) óók als op zichzelf staande ziekte gezien. Een grote stap voorwaarts naar erkenning en passende begeleiding.
Waag het niet om de pijn die een patiënt voelt ooit in twijfel te trekken. Pijn ís echt een subjectieve ervaring, voor ieder mens anders. Oók als er op foto’s of scans niets te zien of te vinden is.
Rob Smeets, in de Pijncast
In volgende afleveringen van de Pijncast
Dit was podcast #1.
In komende podcasts komt o.a. aan bod:
- het ‘patiëntenverhaal’ (ervaringen vanuit de patiënt zelf),
- wat kan een revalidatietraject iemand met chronische pijn brengen,
- de ervaringen met pijnpatiënten en chronische pijn vanuit de huisarts bezien,
- het perspectief vanuit de zorgverzekeraars met nadruk op ‘stepped care’ (zwaarte van begeleiding loopt op),
- ‘pijn en werk’,
- hoe ziet een behandelprogramma er in de revalidatie globaal uit.
Je kunt de podcast via de diverse streamingdiensten natuurlijk makkelijk volgen, zodat je automatisch bericht krijgt als er nieuwe afleveringen online komen.
Men vraagt actief om input vanuit pijnpatiënten en andere luisteraars om onderwerpen aan te dragen. Dat kan per e-mail: pijncast [at] cir.nl. Een cc naar info [at] landelijkepijnorganisatie.nl wordt altijd op prijs gesteld!
Doorpraten over deze eerste Pijncast?
In de besloten Chronische Pijn community LPO kun je verder praten over wat jou is opgevallen in deze Pijncast.
Deel er bijvoorbeeld jouw ervaringen met pijnzorg en/of revalidatiezorg, jouw tips om pijnzorg te verbeteren of wat jouw ervaringen zijn als je contact hebt met anderen over chronische pijn.